عید چیست؟

عید در لغت از ماده عود به معنی بازگشت است، و لذا
به روزهایی که مشکلات از قوم و جمعیتی بر طرف می‌شود و بازگشت به
پیروزی‌ها و راحتی‌های نخستین می‌کند عید گفته می‌شود، و در اعیاد اسلامی
به مناسبت این که در پرتو اطاعت یک ماه مبارک رمضان و یا انجام فریضه حج،
صفا و پاکی فطری نخستین به روح و جان باز می‌گردد و آلودگی‌ها که بر خلاف
فطرت است، از میان می‌رود، عید گفته شده است.

عید فطر در قرآن

1- آیه 185 سوره مبارکه بقره:

2- آیات 14 و 15 سوره مبارکه که اعلی:

در
آیات مورد بحث به نجات اهل ایمان و عوامل این نجات اشاره می‌کند، نخست
می‌فرماید: مسلماً رستگار می‌شود کسی که خود را تزکیه کند (قد افلح من
تزکی) و نام پروردگارش را به یاد آورد و به دنبال آن نماز بخواند (و ذکر
اسم ربه فصلی)

به این ترتیب عامل فلاح و رستگاری و پیروزی و نجات را
سه چیز می‌شمرد: تزکیه و ذکر نام خداوند و سپس بجا آوردن نماز

شخصی
از امام صادق علیه السلام پرسید معنای آیه قد افلح من تزکی چیست؟ فرمود:
این است که هر کس زکات فطره بدهد، رستگار میشود. پرسید معنای آیه و ذکر
اسم ربه فصلی چیست؟ فرمود این است که (برای نماز عید) به سوی جبانه برود و
نماز بخواند و منظور از جبانه، صحرا است.

رسول خدا صلی الله
علیه و آله همواره در روزهای عید فطر قبل از رفتن به مصلی فطره را تقسیم
می‌کرد و این آیه را می‌خواند: «قد افلح من تزکی و ذکر اسم ربه فصلی.» (10)

آداب نماز عید

خداوند
متعال در فرازی از آیه 31 سوره اعراف می‌فرماید: «خذوا زینتکم عند کل
مسجد...» یعنی هنگام رفتن به مسجد زینت‌های خود را بردارید. این خطاب به
همه فرزندان آدم به عنوان یک قانون همیشگی که شامل اعصار قرون می‌شود که
زینت خود را به هنگام رفتن به مسجد با خود داشته باشید.

این جمله
می‌تواند هم اشاره به زینت‌های جسمانی باشد که شامل پوشیدن لباس‌های مرتب
و پاک و تمیز و شانه زدن موها، و به کار بردن عطر و مانند آن می‌شود، و هم
شامل زینت‌های معنوی، یعنی صفات انسانی و ملکات اخلاقی و پاکی نیت و اخلاص
و اگر می‌بینیم در بعضی از روایات اسلامی تنها اشاره به لباس خوب یا شانه
کردن موها شده و اگر می‌بینیم تنها سخن از مراسم نماز عید و نماز جمعه به
میان آمده است، دلیل بر انحصار نیست بلکه هدف بیان مصداق‌های روشن است

از
امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمود: اگر در روز عید فطر برای رسول
خدا صلی الله علیه و آله عطر می‌آوردند اول به زنان خود می‌داد.‌ (12)